Kefir: Wat is het en hoe maak je het?

Gezonde voedingsmiddelen en voldoende lichaamsbeweging zijn steeds vaker het gesprek van de dag.

Hierbij komen vaak superfoods en voedingssupplementen om de hoek kijken. Een bekend voedingsmiddel dat vaak als zo’n superfood wordt bestempeld is Kefir. 

Wat is kefir?

Kefir is een gefermenteerde drank. Het bestaat uit kefirkorrels in combinatie met water of melk. Het drankje bevat veel probiotica, vitamine en mineralen, die verschillende gezondheidsvoordelen met zich mee brengen. Echter, het product is niet voor iedereen geschikt, in verband met de vele suikers en vetten. 

Wellicht ben je geïnteresseerd in de gezondheidsvoordelen die kefir kan hebben en overweeg je dit product zelf te gaan gebruiken.

In dit artikel zal je leren wat kefir precies is, wat de voor- en nadelen kunnen zijn, en hoe jij kefir het beste kunt gebruiken.

Wat is Kefir?

Kefir is een gefermenteerde melkdrank, ontstaan uit een combinatie van probiotische bacteriën en gistfermentatie.

Kefir heeft een ietwat scherpe, pittige smaak, vergelijkbaar met dat van yoghurt. Het is romig maar toch drinkbaar, en wordt daarom vaak gebruikt in smoothies. 

De aanwezigheid van levende micro-organismen in deze romige drank, zorgen er bij vergisting voor dat het product kan dienen als een natuurlijke probiotica.

Dit zorgt ervoor dat het product kan bijdragen tot een betere darmwerking en spijsvertering. 

Twee soorten kefir

Er zijn twee soorten kefir: waterkefir en melkkefir.

In beide varianten zijn vele goede bacteriën aanwezig die een goede uitwerking kunnen hebben op de spijsvertering.

Hoewel beide varianten soortgelijke effecten hebben, zijn de gebruikte ingrediënten voor de fermentatie verschillend.

Voor waterkefir wordt, naast water, ook vaak gebruik gemaakt van verschillende vruchten.

Voor melkkefir wordt melk als hoofdingrediënt gebruikt. 

Waterkefirkorrels zijn glazig en doorzichtig.

De korrels lijken van nature afkomstig te zijn van een specifieke cactus die groeit in een gebied in Mexico.

De melkkefirkorrels zijn wit en lijken bij het eerste oog op kleine bloemkoolroosjes.

De oorsprong van deze soort zou liggen in het Kaukasus gebergte. De bevolking van deze regio’s gebruiken dit drankje al jaren en voor sommige is het zelfs een onderdeel van het basisvoedsel.

Je maakt melkkefir door simpelweg de korrels te mengen met een gewenste melksoort.

Dit kan gedaan worden met koemelk maar ook met plantaardige varianten is dit mogelijk.

Vaak wordt melkkefir gebruikt in smoothies. Waterkefirkorrels worden vaak toegevoegd aan suikerwater of sap. 

Gezondheidsvoordelen van Kefir

Zoals eerder benoemd kan deze superfood vele gezondheidsvoordelen hebben.

Om te beginnen is het een fantastische bron van gezonde voedingsstoffen. De aanwezige vitaminen en mineralen kunnen er voor zorgen dat je een sterkere weerstand opbouwt en daardoor minder vatbaar bent voor ziektes. 

Kefir bavat veel goede bacteriën 

Kefir bevat verschillende goede bacteriën die goed voor ons lichaam kunnen zijn. Zo wordt het vaak ingezet als middel tegen maag- en darmklachten, hoge bloeddruk, en verschillende allergieën.

Ook jij kunt baat hebben bij de voordelen van kefir. Ieder lichaam reageert anders maar er zijn wel wetenschappelijke onderzoeken die hebben aangetoond dat kefir goed voor je kan zijn. 

Zo is gebleken dat na gebruik van kefir, schadelijke bacteriën aanzienlijk af zijn genomen. Ook bleek de groei van parasieten in de dunne darm af te nemen.

Verder waren minder ontstekingsreacties zichtbaar.

We kunnen dus concluderen dat de algehele werking van kefir absoluut een positieve invloed kan hebben op ons lichaam, en dan met nadruk op de maag- en darmfuncties. 

Het drankje bouwt niet alleen je weerstand op, maar de aanwezige bacteriën en gisten voorkomen ook dat gevaarlijke pathogenen binnendringen via de darmen.

De melkzuurbacteriën, ook wel bekend als Lactobaccilalus, dragen dus bij aan een verbeterde diversiteit van bacteriën in de darmen, wat goed is voor de algehele gezondheid.

Kefir tegen stress

Wanneer onze gezondheid verslechtert, voelen wij ons automatisch minder fit en vitaal. Gezondheidsklachten, zoals maag- en darmklachten, kunnen symptomen met zich meebrengen als stress of depressie.

Wanneer dit drankje je van dergelijke klachten af kan helpen, kan het indirect dus ook meewerken aan het verlichten van stressgerelateerde klachten. 

Kefir helpt bij het afvallen

Sommige mensen hebben ook baat gehad bij kefir op het gebied van gewichtsverlies.

De aanwezige probiotica kunnen geassocieerd worden met gewichtsverlies. Het drinken van dit middel zou jou dus eventueel kunnen helpen bij het afvallen.

In hoeverre je hier baat bij zult hebben, is afhankelijk van hoe jouw lichaam hierop reageert. Het product is namelijk ook rijk aan suikers en vetten, wat een tegenovergesteld resultaat zou kunnen opleveren.

Simpel gezegd, voor de één kan het werken en voor de ander niet.

Kefir remt kankercellen bij dieren af

Er is onderzoek gedaan naar het effect van kefir op kankercellen.

In verschillende reageerbuis- en dierstudies is gebleken dat het de groei van kankercellen kan afremmen. In sommige gevallen zelfs met hoge percentages.

We moeten echter benadrukken dat dit niet op mensen is getest en dus niet met zekerheid gezegd kan worden dat dit ook de kankercellen in het menselijk lichaam zal doen afremmen. 

Bijwerkingen van kefir

Wellicht ben je na het lezen van de bovengenoemde voordelen enthousiast geworden over dit populaire drankje.

Alvorens je het product zou gaan gebruiken, wil jij ongetwijfeld ook weten wat eventueel de bijwerkingen van kefir zouden kunnen zijn.

Slechte bacteriën

Hoewel kefir veel goede bacteriën bevat, kunnen er in sommige gevallen ook slechte bacteriën gevonden worden.

Deze slechte bacteriën, ook wel pathogenen genoemd, kunnen zeer schadelijk zijn voor het lichaam. Echter blijken deze slechte bacteriën vaak niet vanuit het product zelf te komen.

Het gaat vaak om externe factoren. Denk hierbij aan een kan die niet goed schoongemaakt wordt, of een onhygiënische bereidingswijze. 

Zorg er dus altijd voor dat je zorgvuldig bent met de bereiding van kefir en houd je altijd aan de standaard hygiëneregels.

Je wilt natuurlijk voorkomen dat dit fijne drankje een negatieve invloed heeft op jouw gezondheid. Deze slechte bacteriën kunnen namelijk resulteren in ernstige maag- en darmklachten.

Buikklachten

Hoewel kefir al veel mensen met maag- en darmklachten heeft geholpen, is er ook een groep die het tegenovergestelde ervaart.

Sommige mensen hebben ervaren dat het juist een slechte uitwerking had op hun buikklachten. Zij kregen last van buikkrampen, diarree, constipatie, of een opgeblazen gevoel.

Dit zijn vaak tijdelijke bijwerkingen en je hoeft je hier dan ook geen extreme zorgen over te maken. 

Echter, mocht je dergelijke klachten ervaren, is het verstandig om de inname van kefir tot een minimum te beperken.

In ieder geval is het altijd verstandig om het gebruik langzaam op te bouwen. Wanneer je in één keer te veel kefir binnenkrijgt, kan dit een shock zijn voor je lichaam wanneer je niet gewend bent dit te gebruiken. 

Bevat veel suikers

Kefir bevat relatief veel suikers. En zoals we weten, het binnenkrijgen van te veel suikers is niet goed voor de gezondheid.

Daarnaast is het zo dat patiënten met diabetes het drankje het beste kunnen laten staan. Het suikerniveau kan bij sommige varianten dermate hoog zijn, dat het onverstandig is voor deze groep mensen om het product te gebruiken. 

Ben jij diabetespatiënt en wil jij kefir graag gaan gebruiken? Raadpleeg dan altijd eerst je huisarts. 

Nadelen van Kefir

Aangezien je voornamelijk hebt gehoord van de voordelen van kefir, zullen we je ook op de hoogte stellen van de eventuele nadelen die kefir voor jou zou kunnen hebben.

Deze nadelen zijn ongetwijfeld niet voor iedereen van toepassing. Het is dan ook puur bedoeld om je te informeren, zodat jij zelf een verstandige keuze kan maken betreft het gebruik van kefir.

Kefir is niet voor iedereen geschikt

Het eerste nadeel is dat kefir niet voor iedereen geschikt is. Het wordt bijvoorbeeld afgeraden voor zwangere vrouwen, mensen met een verzwakt immuunsysteem, en zoals eerder benoemd, patiënten die lijden aan diabetes.

Ook kan het zo zijn dat je gevoelig bent voor een van de bestanddelen in kefir. Indien je merkt dat je bijvoorbeeld nare bijwerkingen ervaart bij het gebruik van melkkefir, kun je proberen over te stappen op waterkefir. Mocht ook dit nare bijwerking geven, stop dan volledig met het gebruik.

Er zijn dus een aantal groepen mensen voor wie het gebruik van kefir nadelig kan uitpakken.

Ben jij er niet zeker van of het nuttigen van deze drank nadelige effecten voor jouw gezondheid kan hebben? Raadpleeg in dat geval altijd eerst je huisarts. 

Bereiding van kefir kost tijd

Wanneer je er voor kiest om zelf kefir te maken, kun je er op rekenen dat je aardig wat tijd kwijt zult zijn. Voor het bereiden van kefir ben je ongeveer iedere 48 uur, 10 tot 15 minuten kwijt. Dit is natuurlijk een kleine tijdsinvestering, maar daarnaast is het ook een commitment die je vol moet houden. De gezondheidsvoordelen van kefir ga je namelijk pas op de lange termijn merken. 

Kefir is een gevoelig product

Wanneer je net begint met het gebruik van dit product, kan het zijn dat je lichaam hiertegen in dreigt te gaan. Het lichaam is het namelijk niet gewend om dergelijke grote hoeveelheden probiotica binnen te krijgen. Je kunt in de beginfase klachten ervaren als diarree en misselijkheid. Laat je lichaam dus wennen aan het drankje, door te beginnen met kleine porties.

Naast het feit dat je lichaam gevoelig kan reageren op kefir, is het zelf ook een gevoelig product. Het dient niet in aanraking te komen met zeepresten, vuil van handen of ijzer. Ook moet je oppassen voor kruisbesmetting tijdens de bereiding. 

Het is ook uitermate belangrijk hoe je kefir bewaart. De verschillende soorten kefir dienen op diverse manieren bewaart te worden. Zo mag waterkefir bijvoorbeeld wel in de zon staan, terwijl dit met melkkefir absoluut niet kan. Beide varianten kunnen niet tegen temperaturen boven de 40 of onder de 0 graden. 

Veel suiker en verzadigd vet

Zoals eerder al benoemd, bevat kefir veel suikers en verzadigde vetten. Deze grote hoeveelheden kunnen er voor zorgen dat het gebruik risico’s met zich mee brengt. Zo kan het nuttigen van te veel verzadigde vetten een negatieve invloed hebben op het hart. Te veel suikers kunnen leiden tot gewichtstoename en het risico op hartaandoeningen verhogen. 

Zorg er dus voor dat je niet buitensporig veel kefir tot je neemt. Let er ten alle tijden op dat je de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden niet overschrijdt. Dit kan nare gevolgen met zich meebrengen. Je wilt natuurlijk niet dat dit fijne drankje, dat potentieel zoveel goeds kan doen, jou de das om doet. 

Zo maak je de beste kefir

We hebben gezien dat kefir een uitermate gevoelig product is. Daarom is het belangrijk om tijdens de bereiding hiervan, secuur te werk te gaan.

Zorg er om te beginnen dus voor dat je grondig je handen wast en dat ook het keukengerei dat gebruikt zal worden compleet schoon is. 

Neem een schone pot, of glas, en vul deze met twee eetlepels kefirkorrels. Voeg vervolgens de melk toe, of sap/water in het geval van waterkefir. Je kunt hiervoor kiezen uit verschillende soorten melk of sap.

Vul de pot of het glas niet volledig tot aan de rand maar hou wat ruimte over. Dek de pot goed af en laat deze staan op een warme plek in jouw keuken. 

De snelheid waarmee de kefirkorrels hun werk gaan doen hangt af van verschillende factoren.

Zo kan het afhankelijk zijn van de temperatuur en de activiteit van de kefirkorrels. Had je jouw kefirkorrels bijvoorbeeld al geruime tijd in de koelkast opgeborgen? Dan kan het even duren voordat ze als het ware ‘wakker worden’. 

Na ongeveer 12 uur kan je beginnen met het controleren van jouw kefir. Echter, het kan tot maximaal 48 uur duren totdat het drankje de gewenste vorm heeft aangenomen. 

Ieder heeft een eigen smaak en voorkeur. Waar iemand de kefir na een periode van 12 uur al prima vindt om te drinken, heeft een ander met dezelfde kefirkorrels misschien wel 24 uur nodig. Bepaal dus met behulp van je ogen en je neus wanneer de kefir sterk genoeg voor je is. 

Wanneer het drankje klaar is om gedronken te worden kun je de korrels eenvoudig verwijderen met een lepel. Ook kun je hiervoor een zeef gebruiken, om te voorkomen dat resten achterblijven in jouw kopje. 

Wist je dat je kefir ook prima kunt gebruiken voor in een smoothie? Je kunt vruchten, zoals frambozen of aardbeien, lekker combineren met de pittigheid van dit product. Ook kun je wat siroop of honing toevoegen om het op smaak te brengen. 

Waar kun je Kefir kopen?

Kefir is tegenwoordig te koop in bijna alle supermarkten. Wanneer je dit product kant en klaar in de supermarkt koopt heeft het echter wel vaak een andere smaak dan wanneer je het zelf maakt. Je kunt er dus ook voor kiezen om kefirkorrels te kopen om er vervolgens zelf een smakelijke drank van te maken. 

Deze korrels zijn te koop in verschillende natuurvoedingswinkels. Ook zijn er biologische supermarkten die kefirkorrels verkopen. Daarnaast zal je de korrels kunnen vinden op de markt en in verschillende webwinkels.

Ik adviseer altijd iedereen om kefir zelf te maken. Het kost wellicht even tijd, maar dan heb je ook wat. Je kan de optimale gezondheidsvoordelen ervaren en daarnaast kun je de drank compleet naar jouw eigen smaak vorm geven. 

Hoeveel kefir mag je per dag?

Nadat je hebt geleerd over alle kenmerken, ben je ongetwijfeld benieuwd naar de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van kefir. Je wilt natuurlijk voorkomen dat je onbedoeld een overschot binnenkrijgt, wat kan resulteren in negatieve effecten voor jouw gezondheid.

Begin jij nieuw met kefir? Dan moet je je realiseren dat je lichaam niet gewend is om dermate grote hoeveelheden bacteriën en gisten binnen te krijgen. Begin daarom met maximaal 100 ml per dag. Wanneer je het product vaker gebruikt, en geen bijwerkingen ervaart, kun je dit langzaam opbouwen naar 200 á 300 ml per dag. 

Drink niet meer dan 300 ml kefir per dag. Een overschot kan leiden tot bijwerkingen zoals maagklachten, constipatie en een opgeblazen gevoel. 

Merk je niet direct de effecten van de drank? Dan kan je wellicht in de verleiding komen om meer te gaan gebruiken. Ik adviseer je ten zeerste om dit niet te doen. Dat jij niet direct verschil merkt is volkomen logisch. Het duurt namelijk gemiddeld zo’n drie maanden voordat je de gezondheidsvoordelen zal gaan ervaren. Wees dus geduldig en weersta de verleiding om te veel kefir te gaan drinken. 

Wellicht heb je het advies gehoord of gelezen, dat je kefir op een nuchtere maag moet innemen. Dit is echter niet aan te raden. De hoge zuurgraad, zoals we die zien op een nuchtere maag, kan ervoor zorgen dat de bacteriën de maagwand niet levend zullen passeren. 

Drink kefir dus bij voorkeur tijdens de maaltijd. Voedsel verhoogt de pH-balans, en zorgt daarmee voor gunstigere omstandigheden voor de goede bacteriën in het drankje.

Hoe kan je kefir het beste bewaren?

Wanneer jij zelf kefir hebt gemaakt wil je hier uiteraard zo lang mogelijk plezier van hebben. Wellicht vraag je je af hoe je dit product moet bewaren? We gaan nu verder in op hoe je de verschillende soorten kefir het beste kunt bewaren.

Wanneer je deze drank kant en klaar koopt in de supermarkt, kun je het bewaaradvies simpelweg aflezen op de verpakking. Wanneer je zelf kefir hebt gemaakt, kun je deze op een aantal manieren bewaren. 

Op kamertemperatuur zal het maximaal twee dagen goed blijven. Bewaar je het in de koelkast? Dan zal het wel twee tot drie weken goed blijven. Het advies is om kefir liever niet in te vriezen, aangezien niet duidelijk is wat de actieve culturen in het zuivelproduct doen na het invriezen. 

Kefirkorrels bewaren

Kefirkorrels kunnen ontzettend lang meegaan. De korrels bewaar je in een pot met melk of water, afhankelijk van het soort korrels, die je om de week ververst. De pot kun je in de koelkast bewaren. Op deze manier kun je de korrels een aantal weken bewaren. 

Wanneer je de korrels voor langer dan een maand wilt bewaren, komt er iets meer bij kijken. Om te beginnen is het belangrijk om de korrels schoon te spoelen met water. Je laat de korrels vervolgens een dagje staan om te drogen, op een niet al te warme plek. Wanneer de korrels gedroogd zijn kun je deze in een zakje doen en bewaren in de koelkast. 

Is mijn kefir bedorven?

Het is uiteraard cruciaal om te weten wanneer jouw kefir niet meer goed is. Er zijn een aantal aspecten waaraan je dit kunt zien. 

Het meest voorkomende teken is schimmel. Wanneer je ziet dat er schimmel aanwezig is bovenop de kefir, is het altijd noodzaak de volledige portie weg te gooien. 

Merk je dat de drank een sterke zure geur bij zich draagt, terwijl daar eerder geen sprake van was? Gooi ook dan het product direct weg. Ook kan de smaak te zuur zijn dan je gewend bent. Ook dan is het belangrijk dat je alles weggooit. 

Wellicht dat je bij een bepaalde zure geur of smaak twijfelt. Bedenk dan, bij twijfel niet doen! 

Conclusie

Je hebt in dit artikel alle informatie kunnen vinden betreft het gebruik van kefir.

Zo hebben we gezien welke goede effecten het kan hebben, bijvoorbeeld op de spijsvertering.

Echter hebben we ook gezien dat dit drankje niet voor iedereen geschikt is. Ben jij bijvoorbeeld diabetes patiënt of ben je overgevoelig voor een van de aanwezige stoffen? Pas dan extra goed op bij het gebruik hiervan.

Je wil natuurlijk voorkomen dat dit drankje, wat zulke fijne gezondheidsvoordelen kan hebben, voor jou resulteert in gezondheidsklachten. 

Kefir is geen gevaarlijk product maar je dient simpelweg goed op de hoogte te zijn van alle eigenschappen ervan. Neem dus, alvorens je het product wilt gaan gebruiken, alle benoemde factoren in overweging.

Kijk naar de voordelen die het voor jou kan hebben, maar let ook op de eventuele nadelen die het met zich mee kan brengen.